Drodzy Rodzice,

dziś proponuję zestaw ćwiczeń i zabaw dla dzieci, które mają mniejsze lub większe dysfunkcje narządu wzroku i są w wieku przedszkolnym lub szkolnym. Życzę Wam milej zabawy i sukcesów!

1) Ćwiczenia percepcji wzrokowej (analiza i synteza wzrokowa):

- łączenie kropek zgodnie z kierunkiem strzałek lub cyferek w kolejności tak, aby powstał konkretny obrazek;

- układanie puzzli (z maluchami zaczynamy od dużych 2-3 elementowych, można rozciąć zdjęcie lub obrazek);

- kolorowanie mandali;

- szukanie różnic i podobieństw na obrazkach;

- układanie loteryjek obrazkowych;

- wypełnianie kredkami lub farbami konturów obrazków (zaczynamy od kredek miękkich, grubych lub malujemy farbami za pomocą pędzla do golenia lub też palcami umaczanymi w farbie). Ważne jest mocne zaznaczanie konturów! U młodszych dzieci świetnie sprawdza się zaznaczanie konturów klejem na gorąco, u starszych wystarczy już kontrastowy mazak, najlepiej czarny.

2) Ćwiczenie pamięci wzrokowej:

- układanie sekwencji obrazków/figur wg. wzoru np. koło-trojkąt-kwadrat i powtarzamy w tej samej kolejności (można wykorzystać koraliki o różnych kształtach, figurki z drewna lub pianki oraz obrazki);

- szukanie „czego brakuje?” na obrazku lub stoliku (zakrywamy lub zabieramy w zabawie jeden przedmiot spośród wszystkich ułożonych w kolejności, dziecko jest wtedy odwrócone lub ma zasłonięte oczy);

- gra typu „memory”: rozrzucamy na stoliku pary obrazków i mieszamy, aby były oddalone od siebie (obrazki są niewidoczne dla wszystkich, odwrócone stroną z obrazkiem do stolika). Grający na zmianę odkrywają po dwa obrazki i nazywają je, jeśli to para, grający ją zabiera. Wygrywa ten, kto znajdzie najwięcej par.

3) Ćwiczenie koordynacji wzrokowo-ruchowej oraz orientacji przestrzennej:

- rysowanie drogi w labiryncie;

- układanie klocków wg wzoru (zestaw klocków kwadratowych lub mozaika);

- nawlekanie na sznurek lub cienki drucik dużych koralików /grubego makaronu (robimy korale lub bransolety dla mamy, babci, siostry);

- gra w statki.

4) Ćwiczenie myślenia przyczynowo-skutkowego:

- układanie historyjek obrazkowych i opowiadanie ich (co było najpierw, a co potem). Z młodszymi dziećmi zaczynamy od historyjek 2-3 obrazkowych związanych z sytuacjami dnia codziennego np. dziecko ma brudne ręce- myje ręce- ręce są czyste.

5) Ćwiczenie percepcji dotykowej:

- dotykanie i różnicowanie faktur różnych materiałów (gładkie, szorstkie, miękkie, twarde, puszyste itp). Zabawa z piaskiem kinetycznym, pianką do golenia, wodą, ciastoliną;

- wyklejanie konturów obrazków kawałkami różnych materiałów, bibułką, papierem kolorowym lub włóczką;

- możemy wykonać memory dotykowe oklejając klocki różnymi materiałami, tak, aby dwa klocki miały taką samą fakturę lub tak, aby każda ścianka klocka miała inną fakturę, ale wtedy wszystkie klocki oklejamy tak samo;

- zabawa „co to jest?” kilka przedmiotów chowamy do płóciennego, nieprzezroczystego worka, a dziecko rozpoznaje co to jest za pomocą dotyku. Wcześniej bawimy się tymi przedmiotami i zwracamy uwagę na faktury.

6) Ćwiczenie percepcji węchowej:

- zapamiętywanie i różnicowanie zapachów. Możemy wykonać memory zapachowe przygotowując 8 buteleczek lub innych pojemniczków do których włożymy lub wlejemy intensywnie pachnące rzeczy, tak, aby każdy zapach miał parę. Zapachy proponowane to sok lub skórka z cytryny, cynamon, goździki, musztarda lub chrzan, perfumy, krem czekoladowy, dżem truskawkowy, sok wiśniowy itp. Oczywiście dziecko rozpoznaje zapach tylko węchem, z zasłoniętymi oczami.

7) Ćwiczenie percepcji słuchowej:

- rozpoznawanie odgłosów otoczenia, zwierząt, pojazdów, instrumentów (gra Bim-Bom, płyty z odgłosami);

- różnicowanie wysokości dźwięku w zabawie (cicho-głośno np. chodzimy cicho na palcach i stąpamy głośno);

- różnicowanie tempa (powoli-szybko np.gramy na bębenku powoli, tak jak chodzi żółw i gramy szybko, tak, jak biegnie koń);

- szukanie takich samych dźwięków. Możemy wykonać memory słuchowe przygotowując po dwa pojemniki z taką samą zawartością. Proponowane materiały powinny być różnorodne np. groch, monety, ryż, sól, kamyczki itp.

Zabawy i ćwiczenia przygotowała i opracowała mgr Barbara Ostrowska – tyflopedagog/logopeda

Szanowni Państwo,

proponujemy Państwu zapoznanie się z materiałami opublikowanymi na stronie Synapsis - fundacji dla dzieci i dorosłych z autyzmem. W linkach znajdują się pomoce, informacje oraz poradnik dla rodziców.

Materiały informacyjne i pomoce:

https://synapsis.org.pl/koronawirus-materialy-informacyjne-i-pomoce/

Poradnik dla rodziców dzieci z autyzmem nie tylko w czasie epidemii COVID-19:

https://synapsis.org.pl/wp-content/uploads/2020/03/Poradnik-dla-rodzic%C3%B3w-os%C3%B3b-z-autyzmem.pdf

mgr Aleksandra Wrona - psycholog

Szanowni Państwo,

zachęcamy do lektury artykułu przygotowanego przez naszą pedagog - Joannę Piaśnik oraz psycholog - Magdalenę Sobczyk. 

Artykuł nt. sytuacji dzieci w okresie kwarantanny znajdą Państwo w zakładce: Publikacje.

Szanowni Państwo,

zachęcamy do lektury interesującego opracowania przygotowanego przez naszą logopedę mgr Annę Kamińską nt. wędzidełek. 

Artykuł znajdą Państwo w zakładce: Publikacje.

Kochani Rodzice, Opiekunowie i Nauczyciele!

W ramach kolejnej propozycji podzielenia się z Państwem elementami Szkoły dla Rodziców zamieszczamy zagadnienia i wskazówki związane z uczuciami. Więcej znajdą Państwo w zakładce: "Publikacje": "UCZUCIA - WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW". Mamy nadzieję, że te materiały będą dla was pomocne w różnych wyzwaniach wychowawczych w czasie kwarantanny i nie tylko.

Jan Kuciński i Małgorzata Przybyła-Pecka

"- Nie umiem rozmawiać z kolegami. Oni mówią o rzeczach, które mnie nie interesują.

- Takie umiejętności trzeba ćwiczyć.

- Nie chcę ćwiczyć, chcę to umieć."

"- Dlaczego jesteś smutny? Martwisz się czymś?

- A skąd wiesz, że jestem smutny? Przecież nic nie mówiłem...

Widzę po Twojej twarzy.

- Jak Ty to robisz? Przecież to niemożliwe.

- Widzę, że twoje oczy są smutne,

- Naucz mnie tego, ja też chciałbym widzieć takie rzeczy."

B. Grotowska, A. Borkowska „Codzienność dziecka z Zespołem Aspergera okiem rodzica i terapeuty”

SPEKTRUM AUTYZMU – SYMPTOMY

Każdy maluszek rozwija się inaczej - to prawda, ale jeśli zachowanie Waszej pociechy budzi niepokój i coraz częściej zastanawiacie się, czym to zachowanie jest spowodowane to nie czekaj - umów się do specjalisty - psychologa, psychiatry, neurologa!

Musicie pamiętać, że każde dziecko z zaburzeniami ze spektrum autyzmu jest inne. Nie ma takich samych dzieci z takimi samymi objawami autyzmu. Jeśli na poniższe pytania najczęściej odpowiecie NIE, to może oznaczać, że rozwój Waszej pociechy potrzebuje wsparcia specjalisty.

Czy Wasze dziecko w wieku 3 miesięcy:

• reaguje na głośne dźwięki?
• uśmiecha się do ludzi?
• wkłada dłonie do ust?
• podnosi głowę ku górze, gdy leży na brzuchu?

Czy Wasze dziecko w wieku 4 miesięcy:

• uśmiecha się do ludzi?
• nawiązuje kontakt wzrokowy z bliskimi?
• reaguje na dźwięk waszego głosu?

Czy Wasze dziecko w wieku 6 miesięcy:

• odpowiada na dźwięki wokół siebie?
• wymawia westchnienia „ach”, „ech”, „och”?
• płacze, piszczy?
• jest zainteresowane bliską osobą?

Czy Wasze dziecko w wieku 8 miesięcy:

• gaworzy „mama, baba, dada”?
• reaguje na własne imię?
• rozpoznaje znajome mu osoby?
• patrzy we wskazanym kierunku?
• przekłada przedmioty z jednej ręki do drugiej?
• wyciąga rączki, żeby być wziętym na rączki?
• uśmiecha się gdy Ty się uśmiechasz i staje się zaniepokojone, gdy Ty jesteś zdenerwowana/y?

Czy Wasze dziecko w wieku 12 miesięcy:

• mówi pojedyncze słowa jak „mama, tata, baba, dada”?
• uczy się gestów jak machanie, pa-pa czy potrząsanie głową?
• wskazuje przedmioty palcem wskazującym?

Czy Wasze dziecko w wieku 18 miesięcy:

• wskazuje przedmioty innym?
• wręcza przedmioty bliskim?
• wykonuje proste polecenia?
• pokazuje przedmioty, które są dla niego interesujące?
• poznaje znane przedmioty?
• naśladuje innych?
• przyswaja nowe słowa?
• używa powyżej 20 słów?
• reaguje gdy opiekun odchodzi lub wraca?
• próbuje w jakiś inny sposób zwrócić Twoją uwagę na to co wzbudza jego zainteresowanie?

Czy Wasze dziecko w wieku 2-3 lat:

• używa dwuwyrazowych wyrażeń, np.: „pić mleko”?
• wie, do czego służą przedmioty codziennego użytku, np.: szczotka, telefon, widelec, łyżka?
• naśladuje zachowania i słowa?
• bawi się w zabawy na niby?

Wiek przedszkolny/szkolny (w tej części jeśli odpowiesz na większość pytań TAK może to świadczyć, że Twoja pociecha potrzebuje konsultacji ze specjalistą).

• czy dziecko ma trudności z komunikowaniem się z innym?
• czy dziecko ma problem z nawiązywaniem zabawy z innymi dziećmi?
• czy dziecko nie potrafi przestrzegać reguł i norm społecznych panujących w grupie rówieśniczej?
• czy dziecko nie potrafi naśladować: ruchów, zachowań, zabawy „na niby”?
• czy dziecko często jest odbierane jako niegrzeczne, czasem wręcz agresywne, uparte?
• czy dziecko nie dzieli się z Wami swoimi przeżyciami dnia codziennego?
• czy dziecko wymaga niezmienności otoczenia?
• czy dziecko ma zachowania rytualistyczne, np.: chodzenie tą samą trasą, ciągle te same pokarmy, ubrania?
• czy u dziecka występują autostymulacje słuchowe, wzrokowe, ruchowe, dotykowe?
• czy dziecko denerwuje się w sytuacjach dla Was niezrozumiałych?
• czy dziecko jest nadmiernie poważne lub dziecinne i zmienne uczuciowo?

To tylko niektóre objawy które mogą wystąpić u dziecka z zaburzeniami ze spektrum autyzmu… Co dalej?

1. Umów się do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w swoim miejscu zamieszkania*.
2. Po badaniu psychologicznym i logopedycznym, jeśli będzie podejrzenie całościowych zaburzeń rozwojowych, umów się do lekarza neurologa lub psychiatry.
3. W przypadku zdiagnozowania przez lekarza neurologa lub psychiatrę autyzmu albo Zespołu Aspergera poproś o wypisanie diagnozy na zaświadczeniu lekarskim**.
4. Po uzyskaniu stosownego zaświadczenia wracasz do Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej, gdzie składasz wniosek w sprawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Ponadto, jeżeli dziecko nie rozpoczęło jeszcze nauki szkolnej możesz wnioskować o opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju.
5. Jeśli Twoje dziecko ma autyzm możesz również ubiegać się o orzeczenie
   o niepełnosprawności (orzeczenia wydawane są przez Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Sosnowcu ul. 3 Maja 33).
6. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na autyzm, Zespół Aspergera przekazujesz Dyrektorowi szkoły/placówki oświatowej, do którego uczęszcza Twoje dzieck, a opinię o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju do najbliższego Ośrodka Wczesnego Wspomagania***.
7. Rodzicu zakończyłeś procedurę otrzymania orzeczenia/opinii. Czas na podjęcie efektywnej terapii.

Rodzicu pamiętaj!

Terapeuci pracują z dzieckiem tylko kilka godzin w tygodniu - uczcie się od nich, słuchajcie, dopytujcie, konsultujcie i wprowadzajcie wyuczone umiejętności do codzienne życie.

* Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 2 w Sosnowcu ul. Białostocka 17 obejmuje opieką dzieci z całościowymi zaburzeniami rozwoju, tel. 32 263 30 34.

** Druk zaświadczenia lekarskiego do pobrania na stronie www.poradnia2.sosnowiec.pl
*** Prowadzony przez miasto w ramach Zespołu Szkół Specjalnych nr 4 Sosnowiec ul. Franciszkańska 5a, tel. 32 291 74 67, Szkoła Podstawowa nr 38 oddziały Gimnazjum nr 8 Sosnowiec, Bohaterów Monte Cassino 46, tel.32 263 19 19.

Informacje o niepokojących symptomach zostały pozyskane z Amerykańskiego Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorób oraz z Australijskiej Skali dla Zespołu Aspergera oraz konsultowano z Panią dr n. med. Izabelą Chojnicką.

Opracowano: PPP 2 w Sosnowcu, WZO UM Sosnowiec

Polecana literatura:

Magdalena Sabik, Anna Szczypczyki: Zabawy dla dzieci z autyzmem, Wydawnictwo Harmonia 2012 r.

Patricia Hollin, Simon Baron-Cohen, Julie Hadwin: Jak uczyć dzieci z autyzmem czytania umysłu, Wydawnictwo JAK 2010 r.

Jadwiga Komender, Gabriela Jagielska, Anita Bryńska: Autyzm i Zespół Aspergera, Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2009 r.

Pisula Ewa: Autyzm przyczyny symptomy terapia, Wydawnictwo Harmonia 2010 r.

Agnieszka Borkowska, Beata Grotowska: Codzienność dziecka z Zespołem Aspergera okiem rodzica i terapeuty, Wydawnictwo Harmonia 2011 r.

Joanna Święcicka, Uczeń z Zespołem Aspergera, Oficyna Wydawnicza Impuls 2012 r.